Analytisch hiërarchisch proces |
Omschrijving: | Het analytisch hiërarchisch proces is een besluitvormingsmethode bij vraagstukken waarbij alternatieve oplossingen in eerste instantie moeilijk cijfermatig vergeleken en afgewogen kunnen worden. |
Wanneer gebruiken: | Gebruiken in complexe gevallen waarin je een besluit moet nemen terwijl je niet alle aspecten van de probleemstelling cijfermatig tegen elkaar kunt afwegen. Bijvoorbeeld bij de aanschaf van een auto is het nog wel te doen om aanschafprijs, brandstofverbruik en onderhoudskosten te wegen, omdat ze alle drie in financiële cijfers uitgedrukt kunnen worden. Maar met betrouwbaarheid, luxe, comfort en uitstraling wordt dat moeilijk. Met behulp van de analytisch hiërarchische methode wordt het mogelijk een en ander toch in cijfers te vangen. |
Instructie/toelichting: | Wat je bij deze methode nodig hebt is om te beginnen een doel dat je wil verwezenlijken, bijvoorbeeld: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
beslissen welke auto je gaat kopen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
beslissen of je gaat uitbesteden of zelf produceren | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
beslissen op wie je de volgende keer gaat stemmen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
beslissen over welk onderwerp je een presentatie gaat verzorgen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Verder heb je nodig een aantal criteria die van belang zijn bij het keuzeproces, zoals (voorbeeld auto): | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de prijs | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
brandstofverbruik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
onderhoudskosten | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
betrouwbaarheid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
luxe en comfort | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
uitstraling | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
enz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En tenslotte een aantal alternatieven, zoals: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mercedes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BMW | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Renault | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Volkswagen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Peugeot | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skoda | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
enz. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Doel, criteria en alternatieven zien er in een hiërarchische indeling uit als volgt: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Analytisch_hiërarchisch_proces) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bij de analytisch hiërarchische methode worden: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
criteria met elkaar vergeleken en wordt er een weging bepaald; | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
worden alternatieven getoetst aan de criteria en worden scores gegeven | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
worden criteria en alternatieven in een raamwerk geplaatst | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
en worden tenslotte de scores in het raamwerk opgenomen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Het resultaat is een lijst met scores per alternatief. Het alternatief met de hoogste score is het beste. In onderstaande opstelling is dat 'Alternatief 3'. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Merk op dat er de kolom 'weging' gewerkt wordt met verschillende soorten waarderingen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Merk ook op dat de waarderingen niet alleen op zich verschillend zijn, ze zijn ook nog eens verschillend in waarde. Verbruik wordt hier kennelijk belangrijker gevonden dan aanschafprijs, de aanschafprijs belangrijker dan de betrouwbaarheid, luxe wordt niet erg belangrijk gevonden. Het is logisch dat daar heel verschillend over gedacht kan worden. En dat is dan weer goed voor de diversiteit op de weg. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maar hier zit tevens het zwakke punt van de methode, of laten we zeggen een aandachtspunt: je zult kritisch moeten zijn met betrekking tot de voorkeuren die je hanteert. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Opmerkingen: | Er is een handzaam Wikibook over analytisch hiërarchisch proces beschikbaar op internet. Het is in het Nederlands. |
Het is hier te vinden: http://nl.wikibooks.org/wiki/Analytisch_Hi%C3%ABrarchisch_Proces | |
Zie ook: | http://www.colorado.edu/geography/leyk/geog_5113/readings/saaty_2008.pdf |
http://www.ster.be/itman/beslis/ | |
https://mi.boku.ac.at/ahp/ahptutorial.pdf | |
http://nl.wikipedia.org/wiki/Analytisch_hi%C3%ABrarchisch_proces | |
http://www.123ahp.com/izracun.aspx | |
laatst bijgewerkt: 11-12-2014 |
© Kennisconsult